Multimediaal inspiratiedocument, archief en handleiding ineen 
Toen ik in 2019 (onder de paraplu van Amsterdam Alternative) Vrij Beton initieerde om me in te zetten voor de realisatie van nieuwe vrijplaatsen (in collectief eigendom), ging ik ervan uit dat iedereen wel wist wat collectief eigendom is en hoe het werkt. Na een on- en offlinecampagne om het project bij een groot publiek te introduceren, organiseerde ik een aantal publieke discussies om geïnteresseerden en nieuwsgierigen bij dit ambitieuze project te betrekken. Al vrij snel merkte ik dat veel mensen helemaal niet wisten hoe collectief eigendom werkt en het regelmatig verwarden met het communisme. In plaats van door te gaan met Vrij Beton vond ik het verstandiger om eerst een fundament te creëren in de vorm van een archief of kennisbank. Een plek waar ik mensen naar kon verwijzen als bleek dat ze weinig kennis hadden over het onderwerp collectief eigendom. Omdat er zoveel mooie verhalen en voorbeelden zijn besloot ik er een uitbreidbare webdocu van te maken. Het is een project geworden waarin video, audio, fotografie en tekst gecombineerd worden om kennis te bundelen en gratis beschikbaar te stellen voor een groot publiek. De webdocu is sinds begin 2024 online te vinden op www.collectiefeigendom.nl.

Webdocu

Collectiefeigendom.nl is een bundeling van leerzame/hoopgevende verhalen en zoektochten naar andere manieren waarop we de samenleving kunnen inrichten. Het hoofdonderwerp van deze webdocu is collectief eigendom (zonder winstoogmerk), maar er komen ook andere onderwerpen aan bod die aansluiten op onze strijd voor een eerlijkere, betere, samenleving voor iedereen. 

Ik heb om een aantal redenen gekozen voor een webdocumentaire in plaats van een ‘gewone’ documentaire. De eerste en belangrijkste reden is de mogelijkheid tot diepgang. Een ‘gewone’ documentaire heeft een begin en eind en duurt meestal maximaal twee uur. In die tijd moet alles verteld worden en daarom wordt er veel gesneden in mooie interviews en ander bronmateriaal. Snijden betekent dat je afscheid moet nemen van veel van je materiaal en dat dingen uit hun context getoond worden. In deze webdocu presenteren we zowel korte edits als de gehele interviews. Als kijker/bezoeker bepaal je zelf hoever je de diepte in wil en hoeveel materiaal je wilt zien, horen en/of lezen. 
De blijvende mogelijkheid om inhoud toe te voegen is de tweede reden dat we voor de webdocu als medium hebben gekozen. Een ‘gewone’ documentaire is op een gegeven moment klaar en dan verandert er niks meer aan. Deze modulaire webdocu is een open systeem, rijk gevuld bij oplevering, maar altijd met de mogelijkheid om met nog veel meer inspirerende verhalen te groeien. 
Een derde voordeel van de webdocu is dat deze ‘gewoon’ online staat en daarmee voor iedereen (met internet) toegankelijk is. Er zijn geen bioscopen, licenties, entreekaartjes of andere drempels die de kennismaking met, en het bekijken van de webdocu belemmeren.
De vierde reden voor dit medium is het feit dat in de webdocu gebruik wordt gemaakt van zowel video, audio, fotografie als tekst. Je kunt lezen, luisteren en kijken. De combinatie van media is interessant omdat je de verschillende media anders ervaart en consumeert. Een video bekijken is bijvoorbeeld passiever dan het lezen van een tekst, maar kan wel samen met anderen, en luisteren is bijvoorbeeld prettig terwijl je reist. We hopen op deze manier een breed publiek aan te spreken. 

Video’s

De webdocu is een multimediaal project waarin video, audio, tekst en fotografie worden gecombineerd om de inspirerende verhalen van mensen/organisaties die bezig zijn met collectief eigendom samen te brengen. 

Bijna alle interviews voor dit project zijn op video opgenomen en zijn in lange versie bewaard. Het mooie aan een webdocu is dat je gelaagd kunt werken en dus veel informatie kunt opslaan, voor degenen die graag veel willen weten. We hebben er bewust voor gekozen om de lange versie van alle interviews online te zetten, zodat we daarmee echt een archief van verzamelde kennis en ervaring opbouwen. Er staan momenteel zo’n 45 lange video-interviews (25-50 min per video) online en dat worden er in de toekomst waarschijnlijk meer, omdat we het project opzettelijk zo hebben gemaakt dat het uitgebreid kan worden. Naast de lange video’s zijn er ook korte versies en samenvattingen per onderwerp (eigendom, collectiviteit, vrijplaatsen, wonen etc.). In totaal staat er inmiddels zo’n 40 uur video online.
Als extra functionaliteit hebben we een screening tool in de webdocu gebouwd. Op deze pagina staat de volledige lijst aan video’s opgenomen in de webdocu. Deze video’s kunnen in willekeurige volgorde naar de player gesleept worden om op die manier een eigen docu samen te stellen.

Webdocu soft launch event

Eind september 2023 werd na 1,5 jaar werk versie 1.0 van de webdocu gelanceerd in de Ventilator cinema (OT301). Dit was een ‘soft launch’ omdat we nog niet helemaal klaar waren, maar ver genoeg waren om online te gaan en de eerste bezoekers door het immense project te laten browsen.

Om de launch van dit bijzondere project te vieren organiseerden we op 30 september een event in de OT301. Van 15:00-00:00 uur was er een doorlopende screening van videomateriaal uit de webdocu in de Ventilator cinema. In de Ventilator bar vonden een aantal live podcast opnames en een kleine expo plaats. De live podcast opnames waren gesprekken met David (Kapitaloceen), Harsono (De Nieuwe Meent), Chandar (De Warren), Eline (Lenteland), Sofie (Regeneratie coöperatie) en mezelf. De opnames zijn hier terug te luisteren.
We sloten de avond af met een feestje van 22:00-03:00 uur beneden in de clubzaal, met muziek van: Alberta Balsam (live), DJ Overdose, Kimmah en Zgjim.

Envisioning Free Space Conference

Op vrijdag 19 januari 2024 organiseerden we een avondvullend programma in de OT301 over collectief eigendom. Dit was tijdens de Envisioning Free Space Conference. Net voor deze presentatie werd de tweede versie van de webdocu gepubliceerd. Deze versie was veel verder af dan de versie die in september online ging en daarmee werd deze presentatie ook het startschot voor onze promotie.

Ik begon de avond met een uitgebreide presentatie. Terwijl ik op een groot scherm door de webdocu navigeerde, vertelde ik hoe het project tot stand was gekomen, wat er allemaal in de webdocu te vinden is en waarom collectief eigendom een zeer bruikbare en belangrijke manier is in de transitie naar een eerlijkere, gezondere, prettige wereld voor iedereen. 
Na mijn presentatie waren er nog twee korte introducties van Jan Geurtsen over VrijCoop en mezelf over Vrij Beton. Deze introducties waren vooral bedoeld ter inspiratie en om aan te geven dat er organisaties zijn die collectief eigendom van huisvesting en vrijplaatsen niet op individueel/project niveau bekijken, maar vooral geïnteresseerd zijn in het ontwikkelen van de constructie/methode waarmee het concept opgeschaald en breder verspreid kan worden.
Daarna vond er een publieke discussie plaats over het nut van collectief eigendom voor vrijplaatsen. Dat gebeurde onder leiding van Jaap Draaisma. Aan het gesprek namen deel: Eva Schippers (PlantageDok), Merel Kamp (Het Domijn), Marije Baalman (Bajesdorp) en ikzelf (OT301, Amsterdam Alternative). In een tweede paneldiscussie werd er aan de hand van twee plekken die niet in collectief eigendom zijn, maar dat wel zouden willen, nog dieper op het onderwerp ingegaan. Aan dit gesprek namen Nico Redeker (De Fik) en Kiek Korevaar (ZZW Rafelrand) en ikzelf deel.

Interviews / prijzen

Het maken van deze webdocu was een behoorlijke klus waar ik ruim twee jaar mee bezig ben geweest. Een fantastisch project waarin veel van mijn ambities en interesses (ontwerp, video, schrijven, vrijplaatsen, collectief eigendom, activisme...) bij elkaar komen. Maken is echter geen garantie dat veel mensen het zullen zien en dus moet er constant promotie gemaakt worden om de webdocu onder de aandacht te brengen.  

Gelukkig is het project na oplevering al veel gedeeld door betrokkenen en geïnterviewden via websites, sociale media en nieuwsbrieven en is het aantal unieke bezoekers inmiddels gestegen tot zo’n 5000 mensen per maand. Veel dank ook aan Jeroen Junte voor zijn interview op Design Digger, René Boer voor zijn uitgebreide recensie op Archined, Joram Kraaijeveld voor zijn interview op de Metropolis M website en De Appel voor de uitgebreide presentatie en de mogelijkheid om een seminar over collectief eigendom te organiseren.
Ik hoop natuurlijk dat er nog veel meer mensen, kranten, websites, podcasts, radio, tv, blogs, magazines etc aandacht aan de webdocu zullen besteden en daarom ben ik in principe altijd beschikbaar voor interviews, presentaties, workshops enzovoorts.
Een andere leuke verassing was de nominatie van het project voor de ADCN Dutch Creativity Awards 2024 in de categorie ‘Next impact’. Helaas hebben we die niet gewonnen, maar alle aandacht voor het project en onderwerp is natuurlijk welkom. Niet voor mijzelf als persoon, maar om het gedachtengoed dat we via dit project promoten verder te verspreiden.

Toekomst / ambitie

De webdocu staat al online, maar zoals gezegd is het een modulair systeem dat is gemaakt om uitgebreid te worden met nieuwe kennis, ervaring en inspirerende verhalen. Momenteel wordt er hard gewerkt aan de ondertiteling van alle video’s zodat ook mensen die geen Nederlands verstaan kunnen kijken/luisteren. We willen zoveel mogelijk mensen bereiken, niet omdat we clicks en likes willen verzamelen, maar omdat we ervan overtuigd zijn dat collectief eigendom kan helpen in de transitie naar een betere, gezondere, prettigere wereld voor iedereen.

Deze webdocu is vooral gefocust op Nederland omdat er veel mooie projecten en verhalen in Nederland te vinden zijn, maar ook omdat we de middelen niet hadden om internationaal aan de slag te gaan. Er zijn uiteraard ook een hoop fantastische verhalen over de grens te vinden. Bijvoorbeeld in Frankrijk, Duitsland, Zwitserland, Spanje, Amerika, Japan, Brazilië, Mexico, enzovoorts. Overal ter wereld zijn mensen bezig om zichzelf in collectieve vorm te organiseren, een manier die niet gebaseerd is op eindeloze groei, winstmaximalisatie en de uitbuiting van mens en natuur. Ik hoop in de nabije toekomst de financiële middelen te kunnen regelen om nog een tweede versie van deze webdocu te maken, met een verzameling internationale verhalen.
Een andere ambitie is het ontwikkelen van een educatief project op basis van dit onderwerp. Ik denk namelijk dat het belangrijk is dat mensen op zo vroeg mogelijke leeftijd attent gemaakt worden op het belang van collectiviteit, solidariteit en het op eerlijke manier inrichten van onze eigendomsstructuren en samenleving. Waar beter te beginnen dan in het onderwijs?

Dank
Extra dank voor de realisatie van dit project gaat naast alle betrokkenen (schrijvers, vertalers, sound designer, camera, geïnterviewden) ook naar het AFK en het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie die geloofden in dit project en er een subsidie voor verstrekten. Na oplevering hebben we ook van Stichting DOEN en de Rabobank financiële steun ontvangen om de ondertiteling voor de video’s te realiseren.