Contact
contact@ivoschmetz.nl

Na een samenwerking van 20 jaar ben ik in 2023 opnieuw begonnen. Dit keer in mijn eentje en onder mijn eigen naam. Opnieuw beginnen betekent dat je opnieuw moet definiëren wie je bent en wat je doet. In mijn geval is dat niet zo eenvoudig omdat ik veel verschillende dingen leuk vindt en actief betrokken ben in verschillende functies en activiteiten. Ik ben grafisch ontwerper, maar ook video-editor, animator, initiatiefnemer, webdocu maker, interaction designer, activist, schrijver, muziekprogrammeur, bestuurslid, curator, uitgever en sinds een tijdje geef ik ook presentaties en workshops. Dat lijkt veel en misschien ongeloofwaardig, maar toch is dit wie ik ben en wat ik doe. Dat multidisciplinaire karakter is in de loop der tijd ontstaan omdat ik vaak het initiatief neem om projecten op te zetten en graag experimenteer met verschillende media en kunstvormen. Sommige mensen zien het multidisciplinaire als onduidelijk en verwarrend, maar ik zie het vooral als een kracht. Het is een hybride vorm van ontwerpen waarin ik verschillende genres, activiteiten, media, initiatieven, kunstvormen en activisme aan elkaar verbindt om op die manier te werken aan nieuwe perspectieven en ideeën.

Zoals we allemaal weten gaat het niet zo best met de wereld. Er zijn veel crisissituaties, conflicten en onenigheid. Onze samenleving(en) staan onder druk en het niet-menselijke leven op aarde heeft veel te lijden ten gevolge van het menselijke handelen. Ik benoem het ‘menselijk handelen,’ omdat het overduidelijk is dat we met onze wensen, op hol geslagen consumptiemaatschappij en drang naar oneindige groei en winstmaximalisatie de oorzaak zijn van vele problemen. We willen meer dan mogelijk is en dat heeft effect op ons leven, maar vooral ook op dat van niet-menselijk leven en toekomstige generaties.
In het definiëren van wie ik ben en wat ik wil doen, speelt dit besef een grote rol. Ik wil namelijk niet meer (mee)werken aan het aantrekkelijk maken van en waarde toevoegen aan producten en diensten die de oorzaak zijn of bijdragen aan de vele crisissituaties waarin we als mensheid en aarde verkeren. Ik wil mijn kinderen en kleinkinderen later niet vertellen dat ik te laf was om te veranderen of dat ik willens en wetens ben doorgegaan met datgene waarvan ik wist dat het niet meer kon, puur en alleen voor het geld.
Ik snap dat je je niet zomaar kunt onttrekken aan dit systeem en het zou hypocriet zijn om te beweren dat ik alles goed doe. Dat is niet zo en dat kan ook helemaal niet. Wat ik wel doe, is nadenken over welke rol mijn werk speelt in en voor de samenleving. Ik kan vanuit een duidelijke, inhoudelijk motivatie werken en proberen om anderen mee te krijgen in de bewustwording en transitie naar iets nieuws.
Voor die transitie hebben we een overheid nodig die zich inzet voor een rechtvaardige samenleving en gezonde aarde in plaats van een overheid die zich blind staart op de economie. We hebben bedrijven nodig die ondernemen binnen de grenzen van wat planetair gezien mogelijk is, en dat op een eerlijke manier voor iedereen doen. We hebben mensen nodig die zichzelf vanuit de commons en coöperatieve gedachte organiseren en de overheid en het bedrijfsleven aansporen om te handelen vanuit intenties die aansluiten bij onze plicht om de aarde in gezonde staat achter te laten. Dat kunnen we en dat moeten we!
Ik wil werken voor/met mensen, organisaties, overheden en bedrijven met een missie die aansluit op deze intentie om er alles aan te doen om het leven beter, gezonder en eerlijker te maken voor iedereen, inclusief het niet-menselijk leven op aarde. Het zal niet van de ene dag op de andere dag gebeuren, maar ik ben ervan overtuigd dat we samen een nieuw collectief toekomstbeeld kunnen scheppen. Een nieuw narratief waarin we succes, vrijheid en geluk niet meer afmeten aan hoeveel geld en macht we hebben voor de bevrediging van al onze behoeftes maar aan dingen die er echt toe doen.


Hoe ben ik gekomen waar ik nu ben?

OLVG
Na een fantastische tijd op de kunstacademie van Maastricht verhuisde ik in 1997 naar Amsterdam. Ik ging aan de slag bij een videobedrijf en belande vrij snel (bij toeval) in de kraakscene. In 1998 hielp ik met de kraak van twee vleugels van het OLVG ziekenhuis in Oost. Ik nam een van de vele kamers in gebruik als atelier en een ander richtte ik in als woonruimte. Terwijl we met een groeiende groep mensen het pand steeds bewoonbaarder maakten, begonnen we ook met het organiseren van exposities en feestjes.
Het was een vrij aardig georganiseerde happy chaos die ik nooit meer zal vergeten, maar helaas werden we na zo’n 1,5 jaar ontruimd en moesten we op zoek naar een nieuw pand.

OT301
Een aantal maanden na de ontruiming werd op 14 november 1999 de OT301 (de oude filmacademie van Amsterdam) gekraakt. Iets kleiner dan het ziekenhuis, maar nog steeds een fantastisch pand met veel mogelijkheden om de combinatie van wonen, werken en publiek functies die we in het OLVG waren begonnen voort te blijven zetten.
In 2006 lukte het ons om als collectief van kunstenaars/creatievelingen het pand van de gemeente te kopen en om te zetten naar collectief eigendom. Collectief eigendom wil in dit geval zeggen dat het eigendom te alle tijden bij de vereniging ligt en niet bij de individuen in het collectief. Niemand kan diens stukje verkopen.
De aankoop was een belangrijk moment voor het voortbestaan van de OT301 maar ook voor mij persoonlijk. Ik begon me steeds meer te interesseren in en bemoeien met de organisatiestructuur. Ik werd muziekprogrammeur in onze concert- en clubzaal en stapte in 2011 in het bestuur van de vereniging.
Als lid van de pr & communicatie commissie ontwierp ik vele flyers, posters, banners en de website van de OT301. Ook maakte ik (samen met anderen) de boeken Autonomie door tegenspraak (2013) en 20 years of Art & Autonomy (2019). 
Ik ben nu nog steeds actief bij de OT301 als muziekprogrammeur en bestuurslid. Sinds begin 2023 ben ik samen met een team vrijwilligers van Amsterdam Alternative ook verantwoordelijk voor de programmering van de bioscoop op de 2e verdieping van het pand.
Meer over de OT301

3-1
Toen in 1996 de software Rebirth RB-338 werd uitgebracht, kwam ik voor het eerst in aanraking met het maken van muziek. Op mijn studentenkamer in Maastricht zat ik regelmatig tot diep in de nacht achter mijn computer te experimenteren met beats en synths. Ik wist weinig tot niets van muziek maken en werkte puur vanuit intuïtie en gevoel. Luisteren, proberen, luisteren, proberen. Uren aan een stuk door als in een soort trance.
In het gekraakte OLVG ziekenhuis in Amsterdam-Oost begon het maken van muziek wat serieuzere vormen aan te nemen en richtte ik met Peter Rutten de elektropunk band 3-1 op. In het begin maakten we nogal abstracte, vage, onvoorspelbare noize, maar naarmate we meer leerden werden onze tracks gestructureerder en beter. Om het ongepolijste karakter van de muziek aan te dikken bombardeerden we het publiek tijdens liveoptredens met zelfgemaakte video’s en een absurdistische liveshow met danseressen en een kickbokser.
Uiteindelijk hebben we tot 2010 met 3-1 gespeeld. In die tijd hebben honderden keren live opgetreden bij festivals, in musea, clubs en kraakpanden in binnen- en buitenland.
Toen 3-1 stopte, heb ik met Peter en Paul aan een nieuw project genaamd TCS gewerkt, maar wegens een gebrek aan tijd hebben we dat niet lang volgehouden. In 2016 zijn Peter en ik weer wat muziek gaan maken onder de naam Van Pi en later met Lilian Hak onder de naam LHISPR.
Meer over 3-1 en andere muziekprojecten

310k
Na een aantal zelf-geïnitieerde projecten en wat VJ-optredens gingen Paul Rickus en ik in april 2003 officieel van start als ontwerpbureau 310k. Naast de tot dan toe gebruikelijke drukwerk opdrachten zoals posters, flyers, platenhoezen, huisstijlen (logo + briefpapier en visitekaartjes), magazines en boeken, hebben we vanaf het begin een zeer multidisciplinaire insteek gehad. Het liefst werkten we aan projecten waarin we drukwerk konden combineren met online- en videocontent.
In de twintig jaar die we samen onder de naam 310k hebben gewerkt, hebben we veel verschillende culturele en commerciële opdrachten gehad. Dit was een mooie tijd waarin we veel hebben geleerd, veel van onze ambities hebben waargemaakt en veel plezier hebben gehad. 310k was zoals we het zelf altijd noemden pure magik. In 2023 zijn we na exact twintig jaar samenwerken gestopt. Tijd voor wat nieuws, een nieuwe richting, nieuwe doelen en nieuwe ambities. We delen nog steeds een studio, maar zijn nu beiden werkzaam onder een eigen naam.
Meer over 310k

Basserk
Eind 2005 besloten Peter Rutten, Paul Rickus en ikzelf om de muziek van onze electropunk band 3-1 uit te brengen op een eigen platenlabel genaamd Basserk Records. Onze eerste EP, ‘Don’t Destroy,’ werd op vinyl geperst in een oplage van 500 stuks. Tot onze verbazing werden al die platen vrij snel verkocht. Dat stemde optimistisch dus niet snel daarna volgden meer releases. We begonnen met electropunk en electro, maar niet lang daarna besloten we ook muziek uit te brengen die onder andere genres valt. Dat ging van electro tot techno, ambient, bass, future beats, breaks, enzovoorts. We wilden ons niet tot één genre beperken. Zolang het maar rauw en energiek was.
Ondanks wat kleine succesjes en de aanwezige potentie om er iets ‘groots’ van te maken is en blijft Basserk een ‘klein’ label. We hebben helaas de tijd en middelen niet om het groter aan te pakken. Basserk bestaat nog steeds omdat we van muziek houden en het leuk vinden om jonge, getalenteerde makers op weg te helpen.
Meer over Basserk

Abnormal Data Processing
Abnormal Data Processing is een kleine, onafhankelijke uitgeverij die ik in 2011 heb opgezet om zelf (en in samenwerking) geïnitieerde projecten uit te kunnen geven. Als grafisch ontwerper heb ik altijd een liefde gehad voor boeken en ander speciaal drukwerk. De digitale wereld is natuurlijk fantastisch met al haar multimediale/interactieve opties en grote bereik, maar mist het fysieke element. Het mooie aan drukwerk zit hem in de details. De keuze van het papier, het formaat, de bindwijze, de druktechniek, de inkt, de omslag en natuurlijk het ontwerp. Het fysieke stukje en zelfs de geur van vers drukwerk maken het nog steeds zeer de moeite waard om ‘ouderwets’ te drukken.
Meer over ADP

Amsterdam Alternative
Amsterdam Alternative is in het voorjaar van 2015 ontstaan als collectief van niet-commerciële, (sub)culturele vrijplaatsen in Amsterdam. Ons eerste doel was het oprichten van een nieuw, solidair netwerk om de overgebleven vrijplaatsen van Amsterdam met elkaar te verbinden en, indien nodig, te helpen.
Na een aantal bijeenkomsten opperde ik als grafisch ontwerper het idee om gezamenlijk een gratis krant te maken waarin we zowel onze programmering als achtergrondartikelen konden delen om de stem van de ‘underground’ te versterken.
Naast de krant organiseren we (met een grote groep vrijwilligers) ook publieke discussies, docu/film screenings, het AADE, podcast opnames en de AA Academy. Dat doen we op verschillende locaties in de stad, maar sinds begin 2023 voornamelijk in de Ventilator cinema/bar in de OT301. Om nieuwe vrijplaatsen in Amsterdam te realiseren hebben we Vrij Beton geïnitieerd en daarna een zeer uitgebreide modulaire webdocu over collectief eigendom gemaakt.
Ik ben als een van de mede-oprichters nog steeds nauw betrokken bij AA. Niet alleen als ontwerper van de krant, website, events, Vrij Beton en de webdocu, maar ook als coördinator, verbinder en drijvende kracht.
Meer over Amsterdam Alternative

Schrijven
Ik weet niet meer precies sinds wanneer of waarom, maar de liefde voor verhalen en boeken is al bij me sinds mijn jonge jaren. Die fascinatie voor het gedrukte boek is tweeledig. Aan de ene kant is er de ontwerper in mij die houdt van het ambacht van boeken maken: het bezig zijn met de vorm, het papier, de inkt, de bindwijze en de fysieke ervaring die een boek met zich meebrengt. Aan de andere kant is er het inhoudelijke stuk: het verhaal. Woorden nemen je mee op avontuur, verschaffen inzichten, wekken de interesse en bepalen voor een groot deel hoe anderen over iets of iemand denken. Onze samenleving is voor een groot gedeelte gebouwd op verhalen.
De drang om te schrijven ontstond pas op de kunstacademie, maar de dingen die ik daar heb geschreven hebben het daglicht nooit gezien. In mijn boek Archivo De Pivo (2011) staan mijn eerste schrijfsels, maar die zijn volledig ondergeschikt aan het visuele karakter van het boek. Pas toen ik in 2015 met een aantal anderen Amsterdam Alternative oprichtte en we met de krant aan de slag gingen, besloot ik om echt voor publicatie te schrijven. Ik heb intussen heel wat artikelen geschreven en doe dat met veel plezier, maar besef tegelijkertijd dat ik nog veel moet leren.
Meer over mijn schrijfwerk

Vrij Beton
In januari 2019 lanceerden we tijdens een publieke discussie in het Vrijpaleis het plan om onder de vlag van Amsterdam Alternative te strijden voor nieuwe vrije ruimte. Permanente vrije ruimte in collectief eigendom. Het toen nog naamloze project werd enthousiast ontvangen en kreeg enkele maanden later de naam ‘Vrij Beton.’
Het project wordt nog steeds heel enthousiast ontvangen, maar tot op heden is het nog niet gelukt een eerste Vrij Beton vrijplaats in Amsterdam te realiseren. Dat is op zich niet verrassend, want het veroveren van vastgoed/ruimte is niet eenvoudig in een stad waar ruimte erg schaars is en de prijzen extreem hoog.
Meer over Vrij Beton

Webdocu
Na een on- en offlinecampagne om Vrij Beton bij een groot publiek te introduceren, organiseerde ik een aantal publieke discussies om geïnteresseerden en nieuwsgierigen bij dit ambitieuze project te betrekken. Al vrij snel merkte ik dat veel mensen helemaal niet wisten hoe collectief eigendom werkt en het vaak verwarde met het communisme. In plaats van stoïcijns door te gaan met Vrij Beton, besloot een stapje terug te doen en eerst een fundament in de vorm van een archief of kennisbank te creëren. Een plek waar ik mensen naar kon verwijzen als bleek dat ze weinig kennis hadden over het collectief eigendom. Omdat er zoveel mooie verhalen en voorbeelden zijn besloot ik er een uitbreidbare webdocu van te maken. Een project waarin video, audio, fotografie en tekst gecombineerd worden om kennis te bundelen en gratis beschikbaar te stellen voor een groot publiek. De webdocu staat sinds begin 2024 online op www.collectiefeigendom.nl.
Meer over de webdocu

Workshops en presentaties
De afwisseling tussen verschillende projecten en rollen is uitdagend. Het geeft me veel voldoening en energie. Deze hybride vorm is in de loop der tijd ontstaan doordat ik mijn praktijk als ontwerper altijd gecombineerd heb met zelf-geïnitieerde, autonome projecten en collectieve, niet-commerciële projecten zoals de OT301, Amsterdam Alternative, Vrij Beton en de webdocu over collectief eigendom. Door die diversiteit in activiteiten ben ik niet alleen een ervaren ontwerper/maker, maar heb ik ook veel ervaring met het organiseren in collectieve, horizontale structuren.
De laatste jaren deel ik mijn kennis en ervaring regelmatig door het geven van presentaties, lezingen en workshops. Afhankelijk van de plek, thema en setting vertel ik over onderwerpen als ontwerp/creativiteit, vrijplaatsen, zelforganisatie, zelfbeheer, initiatief nemen, collectiviteit, ondernemen, solidariteit, activisme en collectief eigendom. Voor elke presentatie of workshop pas ik de inhoud aan, al naar gelang de gewenste focus.
Meer over workshops en presentaties

Toekomst
Wat de toekomst precies gaat brengen weet ik niet, maar ik hoop nog lang door te kunnen gaan met ontwerpen, organiseren, initiëren, schrijven en alle andere dingen die ik met veel plezier doe. Ik hoop dat er nog veel betekenisvolle zelf-geïnitieerde projecten, samenwerkingen en opdrachten zullen volgen. Tegelijkertijd wil ik blijven experimenteren, leren en nadenken over de rol van mijn werk binnen het grote geheel. De rol van de ontwerper die mooi maakt wat achter de façade lelijk of slecht is, is in ieder geval niet de mijne. Ik wil alleen nog maar werken voor organisaties, merken, bedrijven en mensen die verder denken dan hun eigen portemonnee en bereid zijn zich in te zetten voor een hoopvolle, gezonde, rechtvaardige toekomst voor iedereen.